Ξυλοσύρτης

        {Επεράσαμε απ’ τον Ξυλοσύρτη και μας κλείσανε το σύρτη} λένε για τους κατοίκους του χωριόυ γιατί είναι λίγο αφιλόξενοι. Ο Ξυλοσύρτης είναι ένα χωριό με ωραίες παραλίες και εκκλησίες με περίτεχνα καμπαναριά. Κοντά στο Ξυλοσύρτη στην παραλία, αναβλύζει το Αθάνατο Νερό, άριστο για ίαση των νευρολιθιάσεων. Στα βράχια της παραλίας στέκεται ακίνητη, ατενίζοντας το πέλαγος η Γριά του Κακοπέρατου. Η παράδοση αναφέρει ότι μια μάνα κατέβαινε κάθε μέρα στα βράχια της παραλίας περιμένοντας να επιστρέψει ο ξενιτεμένος της γιος κι αγνάντευε το πέλαγος. Κάποτε πληροφορήθηκε ότι το καράβι του γιου της βούλιαξε κι εκείνος πνίγηκε. Ήταν αβάσταχτος ο πόνος της και ο Θεός την λυπήθηκε και την «πέτρωσε».
Στη δεκαετία του 50 ο γλύπτης Νίκος Ίκαρης λάξευσε τον βράχο, τον χρωμάτισε και παρουσίασε μια νέα κοπέλα, που την ονόμασαν «η Νεράιδα του Γιαλού που ξανάνιωσε», γιατί ο ξενιτεμένος της γιος γύρισε πίσω στο νησί